Πενταετής αποσβεστική προθεσμία για την επιβολή της μετατρεπόμενης εισφοράς σε γη σε εισφορά σε χρήμα., η οποία άρχεται από το τέλος του έτους, κατά το οποίο κυρώθηκε η πράξη εφαρμογής. Αντίθετη ερμηνευτική εκδοχή θα είχε ως συνέπεια η κατάσταση του διοικουμένου να τίθεται επ’ αόριστον εν αμφιβολία γεγονός που είναι αντίθετο στις συνταγματικές αρχές της ασφάλειας δικαίου, του κράτους δικαίου και της προστατευόμενης εμπιστοσύνης του διοικουμένου.
Αριθμός Απόφασης 45/2023
ΤΟ ΤΡΙΜΕΛΕΣ ΕΦΕΤΕΙΟ ΚΡΗΤΗΣ
Συγκροτήθηκε από τους Δικαστές Παρασκευή Κυραλέου, Πρόεδρο Εφετών, Αντωνία Μπαχαντάκη, Εφέτη, Στυλιανή Σωτηροπούλου, Εφέτη – Εισηγήτρια και, από το Γραμματέα Εμμανουήλ Περράκη.
Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του στις 10 Ιανουάριου 2023 για να δικάσει την υπόθεση μεταξύ:
που εδρεύει στα Χανιά (Λεωφόρος Κυδωνιάς) και εκπροσωπείται νόμιμα, ο οποίος
παραστάθηκε διά της πληρεξούσιας δικηγόρου του Αγγελικής Χατζάκη.
ΤΩΝ ΚΑΘ ΩΝ Η ΑΙΤΗΣΗ: 1) ….2) ……….3) …….81)
82) Ντουντουλάκη Ευαγγελίας του Στυλιανού και της Μαρίας, κατοίκου Χανίων, οδός Ευαγγέλου Πρωτοπαπαδάκη 32………..178)…. 179)
από τους οποίους παραστάθηκαν οι καθ’ ων η αίτηση α) με αριθμό στο δικόγραφο της αίτησης 1,2,3,4 δια του πληρεξουσίου δικηγόρου τους, ……..δουλάκη, β) οι με αριθμό 14, 15, 16, 20, 21, 22, 165 δια του πληρεξουσίου δικηγόρου τους, …………. γ) η με αριθμό 82 μετά της πληρεξούσιας δικηγόρου της, Διαμάντως Αλεξανδροπούλου, δ) οι με αριθμό 83, 84, 163, 164 δια της πληρεξούσιας δικηγόρου τους, …………., ε) ο με αριθμό 85 μετά του πληρεξουσίου δικηγόρου του, Ν…………….., στ) ο με αριθμό 95 απεβίωσε και ασκούν κύρια παρέμβαση οι διάδοχοί του, ………., οι οποίοι παραστάθηκαν δια της πληρεξούσιας δικηγόρου τους, …….., η) οι με αριθμό 136, 137 οι οποίοι είχαν μεταβιβάσει στην ……….. κατά πλήρη κυριότητα, νομή και κατοχή το επίδικο ακίνητο και ασκεί κύρια παρέμβαση δια της πληρεξούσιας δικηγόρου της, …………., θ) η με αριθμό 142 η οποία παραστάθηκε δια της πληρεξούσιας δικηγόρου της, ………, ι) οι με αριθμό 154, 155, 156, 157 οι οποίοι παραστάθηκαν δια της πληρεξούσιας δικηγόρου τους, ……….., κ) η με αριθμό 167 ασκούν κύρια παρέμβαση οι κληρονόμοι συγκυρίας του ακινήτου ήτοι :1) Κληρονόμοι του …., μετ’ αποβιώσαντος κληρονόμος, δηλαδή ………, 2) ……. και 3) οι κληρονόμοι του μετ’ αποβιώσαντος επίσης συγκυρίου του …………… ήτοι: ………………., οι οποίοι παραστάθηκαν δια της πληρεξούσιας δικηγόρου τους, …………..
Ο αιτών ζητεί να γίνει δεκτή η με αρ. κατ. 335/12-11-2020 αίτησή του, η οποία προσδιορίστηκε να συζητηθεί κατά την αρχικώς ορισθείσα δικάσιμο της 1-2-2022 και κατόπιν αναβολής της στην αναφερομένη στην αρχή της παρούσας δικάσιμο.
Κατά την εκφώνηση της υπόθεσης στη σειρά του οικείου πινακίου, οι πληρεξούσιοι δικηγόροι των παρισταμένων διαδίκων αναφέρθηκαν στις έγγραφες προτάσεις τους που κατέθεσαν νόμιμα και ζήτησαν όσα αναφέρονται σε αυτές.
ΜΕΛΕΤΗΣΕ ΤΗ ΔΙΚΟΓΡΑΦΙΑ
ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Από τις εκθέσεις επίδοσης της δικαστικής επιμελήτριας της περιφέρειας του Εφετείαυ Κρήτης με έδρα το Πρωτοδικείο Χανίων Ιωάννας Βλοντάκη – Σαλαβαντάκη, του δικαστικού επιμελητή της περιφέρειας του Εφετείου Αθήνας με έδρα το Πρωτοδικείο Αθήνας Βασιλείου Γιαλιά, της δικαστικής επιμελήτριας του Εφετείου Λάρισας με έδρα το Πρωτοδικείου Βόλου Αλεξάνδρας Σταμ. Σκούρα, της δικαστικής επιμελήτριας του Εφετείου Ανατολικής Κρήτης με έδρα το Πρωτοδικείο Ηρακλείου Μαρίας Γ. Καζαντζάκη και της δικαστικής επιμελήτριας του Εφετείου Ναυπλίου με έδρα το Πρωτοδικείο Ναυπλίου Ανδριανής Τρυφ. Μουζάκη, τις οποίες ο αιτών Δήμος, που επισπεύδει την συζήτηση της υπόθεσης, νομίμως προσκομίζει και επικαλείται, αποδεικνύεται ότι ακριβές επικυρωμένο αντίγραφο της υπό κρίση αίτησης, με πράξη ορισμού δικασίμου και κλήση προς συζήτηση για την αρχικώς ορισθείσα δικάσιμο της 1-2-2022, οπότε η συζήτηση αναβλήθηκε για τη δικάσιμο που αναφέρεται στην αρχή της απόφασης και γράφτηκε στο πινάκιο, επιδόθηκε νομίμως και εμπροθέσμως σε κάθε ένα εκ των καθ’ ων η αίτηση. Κατά τη νέα αυτή δικάσιμο, κατά την οποία η υπόθεση εκφωνήθηκε από τη σειρά του πινακίου, από τους καθ’ ων η αίτηση παραστάθηκαν, εκπροσωπούμενοι από τους πληρεξούσιους δικηγόρους τους, ο πρώτος, ο δεύτερος, ο τρίτος, η τέταρτη, ο δέκατος τέταρτος, ο δέκατος πέμπτος, η δέκατη έκτη, ο εικοστός, η εικοστή πρώτη, ο εικοστός δεύτερος, η εικοστή όγδοη α) ο εικοστός όγδοος β) ο εικοστός όγδοος γ), η εικοστή όγδοη δ), η ογδονταεικοστή δεύτερη, ο ογδονταεικοστός τρίτος, ο ογδονταεικοστός τέταρτος, ο ογδονταεικοστής πέμπτος, ο εκατοτριακοστός έκτος, η εκατοτριακοστή έβδομη, η εκατοπεντηκοστή δεύτερη, η εκατοπεντηκοστή τέταρτη, η εκατοπεντηκοστή πέμπτη, η εκατοπεντηκοστή έκτη, και εκατοπεντηκοστή έβδομη, ενώ οι υπόλοιποι δεν εμφανίσθηκαν, ούτε εκπροσωπήθηκαν από πληρεξούσιο δικηγόρο. Συνεπώς, δεδομένου ότι η αναβολή της συζήτησης και εγγραφή της υπόθεσης στο πινάκιο θεωρείται ως κλήτευση όλων των διαδίκων (άρθρο 226 παρ.4 ΚΠολΔ), οι καθ’ ων η αίτηση, εκτός από αυτούς που ειδικά αναφέρθηκαν και παραστάθηκαν, πρέπει να δικαστούν ερήμην. Το Δικαστήριο, ωστόσο, θα προχωρήσει στη συζήτηση υπόθεσης σαν να ήταν και αυτοί παρόντες (άρθρο 19 παρ.7 εδ.δ’ του ν. 2882/2001 «Κώδικας Αναγκαστικών Απαλλοτριώσεων Ακινήτων»).
Με την υπό κρίση αίτησή του, όπως αυτή νόμιμα συμπληρώθηκε με τις κατατεθείσες έγγραφες προτάσεις αλλά και με προφορική δήλωση της πληρεξουσίου δικηγόρου του αιτούντος στο ακροατήριο και καταχωρίστηκε στα πρακτικά, όσον αφορά την ………… που έχει αποβιώσει και κληρονομηθεί από τον ……., τον …………. που έχει αποβιώσει και κληρονομηθεί από την ………., τον …………..που έχει αποβιώσει και κληρονομηθεί από τον ……., …….. που έχουν αποβιώσει και κληρονομηθεί από την ………………, την ……… που έχει αποβιώσει και κληρονομηθεί από τον ………………… και τέλος την ……………. που από λάθος έχει γραφτεί ως Μαρία, ο αϊτών Δήμος εκθέτει ότι από την Διεύθυνση Πολεοδομίας και Πολεοδομικών Εφαρμογών της πρώην Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Χανιών συντάχθηκε η υπ’ αρίθμ. 1/2004 Πράξη Εφαρμογής για την πολεοδομική ενότητα «Χαλέπα», η οποία κυρώθηκε με την αρίθμ. 11004/4973/8-11- 2005 απόφαση του Νομάρχη Χανίων, και μεταγράφηκε στα βιβλία μεταγραφών του Υποθηκοφυλακείου Χανίων υπ’ αρίθμ. 213400 τόμος 1884 της 28-11-2005, καθώς και ότι τμήματα των αναφερόμενων επίδικων ιδιοκτησιών, που περιλαμβάνονται στην ανωτέρω πράξη εφαρμογής, βαρύνονται με μετατροπή γης σε χρήμα, με εικαζόμενους υπόχρεους τους καθ’ ων η αίτηση. Ζητεί δε ο αϊτών, να καθοριστεί οριστική τιμή μονάδας μετατροπής εισφοράς γης σε χρήμα για τα ακίνητα που αναφέρονται στην αίτηση και, συγκεκριμένα, να καθοριστούν οι αναφερόμενες τιμές ανάλογα με βάση το αντικειμενικό σύστημα που καθορίζεται από τη Δ.Ο.Υ. Χανίων ανάλογα με τον συντελεστή της περιοχής, καθώς και να καταδικασθούν οι καθ’ ων η αίτηση στην δικαστική του δαπάνη, διαδίκων.
Η αίτηση αρμοδίως εισάγεται στο Δικαστήριο αυτό (άρθρο 20 παρ.1 του ν. 2882/2001 – Κώδικα Αναγκαστικών Απαλλοτριώσεων Ακινήτων), στην περιφέρεια του οποίου βρίσκεται η απαλλοτριούμενη έκταση, για να συζητηθεί κατά την ειδική διαδικασία που προβλέπεται από τις διατάξεις των άρθρων 18 επ. του ν. 2882/2001, όπως ισχύει.
[…] Σύμφωνα με την παράγραφο 7 του άρθρου 8 του ν. 1337/1983 «Επέκταση των πολεοδομικών σχεδίων, οικιστική ανάπτυξη και σχετικές ρυθμίσεις», όπως αυτό ίσχυε πριν την τροποποίησή του με την παρ.1 του άρθρου 1 του ν. 4315/2014, σε περίπτωση που η συμμετοχή σε γη πρέπει να ληφθεί από μη ρυμοτομούμενο τμήμα ιδιοκτησίας, πλην όμως κατά την κρίση της αρχής το τμήμα γης που πρόκειται να αποτελέσει αντικείμενο εισφοράς δεν είναι αξιοποιήσιμο πολεοδομικά ή η αφαίρεσή του είναι φανερά επιζήμια για την ιδιοκτησία, μπορεί να μετατρέπεται σε ισάξια χρηματική συμμετοχή που διατίθεται αποκλειστικά για τη δημιουργία κοινόχρηστων και κοινωφελών χρήσεων και σκοπών. Για την πραγματοποίηση της μετατροπής εφαρμόζονται ανάλογα οι διατάξεις του άρθρου 9 για την εισφορά σε χρήμα. Σύμφωνα δε με το άρθρο 9 του ίδιου νόμου, όπως ίσχυε κατά το ίδιο χρονικό σημείο, οι ιδιοκτήτες των ακινήτων που περιλαμβάνονται σε περιοχές ένταξης και επέκτασης κατά το άρθρο 1 του νόμου αυτού και διατηρούνται ή διαμορφώνονται σε νέα ακίνητα, συμμετέχουν με καταβολή χρηματικής εισφοράς στην αντιμετώπιση της δαπάνης για την κατασκευή των βασικών κοινόχρηστων πολεοδομικών έργων (παρ.1). Η εισφορά σε χρήμα υπολογίζεται με βάση το εμβαδόν της ιδιοκτησίας, όπως αυτή διαμορφώνεται με την πράξη εφαρμογής και την τιμή ζώνης του οικοπέδου κατά το χρόνο κύρωσης της πράξης εφαρμογής. Για ιδιοκτησίες που στην πράξη εφαρμογής οι ιδιοκτήτες αναγράφονται με ελλιπή στοιχεία ή με την ένδειξη «άγνωστος» ώστε να καθίσταται αδύνατη η βεβαίωση και είσπραξη του ποσού της εισφοράς του άρθρου αυτού, για τον υπολογισμό της εισφοράς, λαμβάνεται υπόψη η οικοπεδική αξία κατά το χρόνο κύρωσης της διορθωτικής πράξης του οικείου νομάρχη. Η εισφορά αυτή βεβαιώνεται από την αρμόδια πολεοδομική υπηρεσία στο αρμόδιο Δημόσιο Ταμείο (Γραφείο Παρακαταθηκών) που εξυπηρετεί τον δήμο ή την κοινότητα, ενώ για τους δήμους που έχουν δική τους ταμειακή υπηρεσία, η παραπάνω εισφορά βεβαιώνεται απευθείας στην υπηρεσία αυτή, μετά την κύρωση της πράξης εφαρμογής. Η εισφορά αυτή εισπράττεται, σύμφωνα με τις διατάξεις περί εισπράξεως δημόσιων εσόδων, ως έσοδο του οικείου δήμου ή κοινότητας και αποδίδεται σε αυτούς κατά μήνα. Το ποσό της εισφοράς αυτής διατίθεται από τους οικείους Ο.Τ.Α. για την εκτέλεση των βασικών κοινοχρήστων πολεοδομικών έργων είτε από τον ίδιο είτε από εξουσιοδοτημένο από αυτόν φορέα, καθώς και για την εκπόνηση πολεοδομικών μελετών και μελετών πράξεων εφαρμογής. Κάθε διάθεση της εισφοράς αυτής για άλλο σκοπό είναι άκυρη (παρ.3). Τέλος, στην παράγραφο 1 του άρθρου 2 του α.ν. 344/1968, όπως το δεύτερο εδάφιο αυτής αντικαταστάθηκε με το άρθρο 61 παρ.2 του ν. 1416/1984, ορίζεται ότι: «Η βεβαίωση φόρων, τελών, δικαιωμάτων, εισφορών… ενεργείται υπό των δήμων και κοινοτήτων εντός αποσβεστικής προθεσμίας πέντε ετών από της λήξεως του οικονομικού έτους, στο οποίο ανάγονται. Κατ’ εξαίρεση, είναι δυνατή η βεβαίωση μετά την πάροδο της παραπάνω προθεσμίας αν: α) είναι άγνωστος ο υπόχρεος, β) έχει ακυρωθεί μετά την πάροδο της πενταετίας η φορολογική εγγραφή για το λόγο ότι ο υπόχρεος δεν έλαβε γνώση της εγγραφής, γ) η βεβαίωση έγινε σε πρόσωπο που δεν έχει μερική ή ολική φορολογική υποχρέωση και δ) η βεβαίωση έγινε για οικονομικό έτος διάφορο από αυτό που αφορά η φορολογική υποχρέωση». Σύμφωνα με τις παραπάνω διατάξεις, η εισφορά σε χρήμα, που επιβάλλεται εξουσιαστικώς από τον αρμόδιο Ο.Τ.Α., έχει το χαρακτήρα εξειδικευμένου οικονομικού βάρους με μελλοντικό αντάλλαγμα την πολεοδομική αναβάθμιση της περιοχής του ακινήτου και συνιστά έσοδο της αρχής αυτής με στοχευμένο προορισμό και, επομένως, πληροί τα στοιχεία της εντασσόμενης στο πλαίσιο της δημοτικής φορολογίας εισφοράς ως αναγκαστική παροχή των βαρυνομένων που κτώνται ωφέλεια εκ του αποτελέσματος της επίτευξης του σκοπού για τον οποίο θεσπίζεται.
Ενόψει αυτού, η εισφορά σε χρήμα υπόκειται στην πενταετή αποσβεστική προθεσμία της παρ.1 του άρθρου 2 του α.ν. 344/1968, η οποία άρχεται από το τέλος του έτους κατά το οποίο κυρώθηκε η πράξη εφαρμογής, ως έτος στο οποίο ανάγεται η εισφορά αυτή και, ως εκ τούτου, μετά την πάροδο άπρακτης της πενταετούς αυτής προθεσμίας αποσβήνεται πλήρως το δικαίωμα του Οικείου Οργανισμού Τοπικής αυτοδιοίκησης να επιβάλλει και να βεβαιώσει εν ευρεία εννοία την εισφορά εις χρήμα σε βάρος του υπόχρεου, εκτός αν ο αρμόδιος για την έκδοση και βεβαίωση της εισφοράς Ο.Τ.Α. επικαλεστεί και αποδείξει ότι συντρέχουν οι εξαιρετικές περιπτώσεις του εδαφίου β’ της παρ.1 του άρθρου 2 του α.ν. 344/1968, εξαιτίας των οποίων δεν ήταν εφικτή η έκδοση πράξης επιβολής της εισφοράς και η εν ευρεία εννοία βεβαίωσή της εντός της ως άνω προθεσμίας. Αντίθετη εκδοχή, σύμφωνα με την οποία η έναρξη της πενταετούς προθεσμίας για την επιβολή της εισφοράς εξαρτάται από την έναρξη των εργασιών για την υλοποίηση της πράξης εφαρμογής, δηλαδή από μη σαφώς προβλέψιμο εκ των προτέρων χρονικό σημείο, θα είχε ως συνέπεια η κατάσταση του διοικουμένου να τίθεται επ’ αόριστον εν αμφιβολία, γεγονός που είναι αντίθετο στις συνταγματικές αρχές της ασφάλειας δικαίου, του κράτους δικαίου και της προστατευόμενης εμπιστοσύνης του διοικουμένου (ΣτΕ 1612/2020, ΣτΕ 3286/1995, ΔΕφΑΘ 2738/2020, τράπεζα νομικών πληροφοριών «Νόμος»).
Στην προκειμένη περίπτωση, όπως προκύπτει από το δικόγραφο της αίτησης σε συνδυασμό με τα έγγραφα που επικαλείται και προσκομίζει ο αϊτών η υπ’ αριθμ. 1/2004 Πράξη Εφαρμογής για την πολεοδομική ενότητα «Χαλέπα», κυρώθηκε με την υπ’ αριθμ. 11004/4973/8-11-2005 απόφαση του Νομάρχη Χανίων. Από το τέλος δε του έτους 2005, κατά το οποίο κυρώθηκαν οι πράξεις εφαρμογής, ήτοι από την 1-1- 2006, άρχισε η πενταετής αποσβεστική προθεσμία του άρθρου 2 παρ. 1 του α.ν. 344/1968, η οποία παρήλθε στις 31-12-2007. Κατόπιν αυτού, το Δικαστήριο κρίνει παρεμπιπτόντως και κατ’ αυτεπάγγελτη έρευνα (άρθρο 280 ΑΚ) ότι το δικαίωμα του αιτούντος να επιβάλει την επίδικη εισφορά και να προβεί στη βεβαίωση του αντίστοιχου ποσού αποσβέσθηκε πλήρως στις 1-1-2008, σύμφωνα με όσα εκτέθηκαν αναλυτικά στην προηγηθείσα μείζονα σκέψη. Επομένως, δεδομένου ότι ο αϊτών δεν επικαλείται οποιαδήποτε από τις προαναφερόμενες εξαιρέσεις του εδ.β’ της παρ.1 του άρθρου 2 του ως άνω α.ν. 344/1968, που επιτρέπουν την βεβαίωση μετά την πάροδο της πενταετούς αποσβεστικής προθεσμίας, ο τελευταίος δεν έχει έννομο συμφέρον (άρθρα 68 και 73 ΚΠολΔ) να ζητήσει τον καθορισμό προσωρινής τιμής μονάδας μετατροπής εισφοράς γης σε χρήμα για τα επίδικα ακίνητα των καθ’ ων η αίτηση, τα οποία αφορά η ως άνω πράξης εφαρμογής.
Ενόψει των ανωτέρω, η υπό κρίση αίτηση πρέπει να απορριφθεί ως απαράδεκτη, λόγω έλλειψης εννόμου συμφέροντος του αιτούντος για την άσκησή της, ενώ συνακόλουθα, πρέπει να απορριφθούν και οι ανωτέρω ανταιτήσεις, ως άνευ πλέον αντικειμένου. Τα δικαστικά έξοδα των καθ’ ων η αίτηση που παραστάθηκαν, καθώς και των παρεμβαινόντων, θα επιβληθούν σε βάρος του αιτούντος, λόγω της ήττας του (άρθρα 106, 176 και 191 παρ.2 ΚΠολΔ, 84 παρ.2 του ν. 4194/2013 «Κώδικα Δικηγόρων»), κατά τα οριζόμενα ειδικότερα στο διατακτικό. Δικαστικά έξοδα δεν θα επιβληθούν σε βάρος του αιτούντος, λόγω της ήττας του, ως προς τους καθ’ ων η αίτηση που δεν παραστάθηκαν, καθόσον οι τελευταίοι, λόγω της ερημοδικίας τους, δεν υπέβαλαν σχετικό αίτημα και δεν υποβλήθηκαν σε έξοδα (άρθρα 106,176 και 191 παρ.2 ΚΠολΔ).
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
-Συνεκδικάζει την αίτηση, τις ανταιτήσεις και τις παρεμβάσεις που αναφέρονται στο σκεπτικό, ερήμην των καθ’ ων η αίτηση που δεν παραστάθηκαν και κατ’ αντιμωλία των υπόλοιπων διαδίκων.
-Απορρίπτει την αίτηση, τις ανταιτήσεις και τις παρεμβάσεις.
-Επιβάλλει σε βάρος του αιτούντος τα δικαστικά έξοδα των καθ’ ων η αίτηση που παραστάθηκαν και των ανταιτούντων – κυρίως παρεμβαινόντων, τα οποία ορίζει στο ποσό των τριακοσίων πενήντα (350) ευρώ για τον καθένα από αυτούς.
Κρίθηκε, αποφασίσθηκε την 2 Οκτωβρίου 2023 και δημοσιεύθηκε στα Χανιά στο ακροατήριο του και σε έκτακτη δημόσια αυτού συνεδρίαση, χωρίς την παρουσία των διαδίκων, στις 18 Οκτωβρίου 2023.
