ΕφΑθ 2197/2019 περί λύσης και εκκαθάρισης μιας εμπορικής εταιρείας
Η παραπάνω απόφαση με διάφανο τρόπο θέτει και επιλύει τρία ενδιαφέροντα νομικά ζητήματα σχετικώς με πιθανές νομικές μεταβολές σε μία εμπορική εταιρεία.
To πρώτο ζήτημα που θίγει η απόφαση αυτή αφορά στη νομική κατάσταση μίας εμπορικής εταιρείας μετά το μετασχηματισμό της σε άλλο τύπο εταιρείας. Η απάντηση που δίνεται είναι, ότι ο μετασχηματισμός δεν αλλοιώνει ή τροποποιεί την υπάρχουσα νομική προσωπικότητα της εταιρείας, που μεταβάλλεται από τον έναν εμπορικό τύπο στον άλλον. Η εταιρία (εν προκειμένω ΟΕ) συνεχίζει τη νομική προσωπικότητα της, υπό το νέο εταιρικό τύπο (εν προκειμένω ΕΕ), και συνεχίζει ως φορέας υποχρεώσεων και δικαιωμάτων της . Τα περιουσιακά στοιχεία της εταιρείας δεν χρειάζεται να μεταβιβαστούν, καθώς παραμένουν σε αυτήν υπό τον νέο εταιρικό τύπο, ενώ δεν χρειάζεται ούτε και καταβολή φόρου μεταβίβασης , καθόσον πράξη μεταβίβασης δεν υπάρχει.
Το δεύτερο νομικό ζήτημα που θίγει είναι οι συνέπειες της θέσης μίας εμπορικής εταιρείας υπό εκκαθάριση. Η κάθε εμπορική εταιρεία δεν παύει να υπάρχει από το νομικό και οικονομικό κόσμο λόγω της λύσης της. Κατά τη διαδικασία εκκαθάρισης συνεχίζει κανονικά να υφίσταται και να λειτουργεί στα πλαίσια των σκοπών της εκκαθάρισης . Τίθεται συμπληρωματικά στην επωνυμία της η φράση «υπό εκκαθάριση», με σκοπό την προστασία των τρίτων , όμως η απουσία αυτής της φράσης δεν προκαλεί ακυρότητα των πράξεών της υπό εκκαθάριση εταιρείας . Διατηρεί, συνεπώς, η υπό εκκαθάριση εμπορική εταιρεία πλήρως την εμπορική ιδιότητα και τη δικαιοπρακτική της ικανότητα.
Τέλος το τρίτο ζήτημα που θίγει η σχολιαζόμενη απόφαση αφορά στην αναβίωση της διαδικασίας εκκαθάρισης, στην περίπτωση κατά την οποία διαπιστώνεται παθητικό ή ενεργητικό της εκκαθαρισμένης και πιθανώς «διαγεγραμμένης» εταιρείας από το ΓΕΜΗ. Είναι σύνηθες μία εμπορική εταιρεία να έχει λυθεί, να τηρηθεί η διαδικασία εκκαθάρισης με την εντύπωση ότι δεν απομένει πλέον άλλη πράξη και να ολοκληρώνεται η διαδικασία εκκαθάρισης και να διαγράφεται η εταιρεία από το ΓΕΜΗ. Ωστόσο, σύνηθες είναι μετά και τη διαγραφή να διαπιστώνεται, ότι υπάρχουν απαιτήσεις ή περιουσιακά στοιχεία που ανήκαν στην εταιρεία, δεν έγινε κάποια πράξη για αυτά κατά την εκκαθάριση και παραμένουν ως νομική εκκρεμότητα παρά την διαγραφή με τον κίνδυνο διαιώνισης της σχετικής εκκρεμότητας. Σε αυτήν την περίπτωση ήδη η νομολογία δεχόταν την αναβίωση της διαδικασίας εκκαθάρισης. Δηλαδή η νομολογία αναγνωρίζει ήδη, ότι υπάρχει η νομική προσωπικότητα της εταιρείας και τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις που απέμειναν ατακτοποίητες. Και για αυτό δίνει λύση με τη συνέχεια της διαδικασίας εκκαθάρισης, η οποία επιτρέπεται να αναβιώσει, για να τακτοποιηθούν οι εναπομείνασες εκκρεμότητες.
Πλέον το ζήτημα της αναβίωσης της διαδικασίας εκκαθάρισης μίας εταιρείας ρυθμίζεται και νομοθετικώς καθώς προβλέπεται ότι «αν, παρά τη διαγραφή ενός νομικού προσώπου, υπάρχει περιουσιακό στοιχείο ή υποχρέωση που παραλείφθηκαν στη διαδικασία της ολοκληρωθείσας εκκαθάρισης, όποιος έχει έννομο συμφέρον υποβάλλει στην αρμόδια Υ.Γ.Ε.ΜΗ. αίτηση για αναβίωση της διαδικασίας εκκαθάρισης του νομικού προσώπου. Η αίτηση αναφέρει τους τελευταίους διορισμένους εκκαθαριστές και συνοδεύεται από έγγραφα που αποδεικνύουν το παραλειφθέν περιουσιακό στοιχείο ή την παραληφθείσα υποχρέωση, καθώς και από κωδικοποιημένο καταστατικό του νομικού προσώπου. Μετά από έλεγχο νομιμότητας της αίτησης και των δικαιολογητικών γίνεται επανεγγραφή, η οποία οδηγεί σε αναβίωση της διαδικασίας εκκαθάρισης και των καθηκόντων των εκκαθαριστών, οι οποίοι, αν δεν αναλάβουν άμεσα καθήκοντα, αντικαθίστανται κατά το άρθρο 786 παράγραφος 3 ΚΠολΔ.». Στην επόμενη παράγραφο του ίδιου άρθρου ρυθμίζεται και η διαδικασία αναβίωσης της ίδιας της εταιρείας, δηλαδή η επάνοδος στην κανονική λειτουργία της εταιρείας με έξοδο από τη διαδικασία εκκαθάρισης.
Ιάκωβος Βενιέρης, Επίκ. καθηγητής Νομικής ΕΚΠΑ
Η δικηγορική μας εταιρεία έχει χειριστεί υποθέσεις τέτοιας φύσης, όμως η
απλή ανάγνωση του παρόντος δεν παρέχει πλήρη ενημέρωση, η οποία παρέχεται από τους δικηγόρους της εταιρείας μας.
