Τα ελληνικά δικαστήρια έχουν κρίνει αρκετές περιπτώσεις άκυρων/ακυρώσιμων αποφάσεων γενικών συνελεύσεων ανώνυμης εταιρείας. Παραθέτουμε μερικές τέτοιες περιπτώσεις, τις οποίες έχει αντιμετωπίσει και το γραφείο μας. Σε κάθε περίπτωση πρέπει να γίνει σαφές ότι α) η προθεσμία για την προσβολή της απόφασης εκ του νόμου είναι σύντομη και β) η αντίθεση της απόφασης σε κάποια διάταξη νόμου ή όρο του καταστατικού καθιστά άκυρη/ακυρώσιμη την απόφαση της ΓΣ της εταιρείας.
Κρίθηκε ότι η έμμεση ή άμεση ανάμειξη του μετόχου, κατά του οποίου εκκρεμούν κατηγορίες για τέλεση οικονομικών εγκλημάτων σε βάρος της Α.Ε. και των υπολοίπων μετόχων, στη διαχείριση και εκπροσώπησή της αντίκειται στην αρχή της διαφάνειας της οικονομικής λειτουργίας της εταιρείας. Είναι άκυρη η απόφαση της Γ.Σ. με την οποία η πλειοψηφία των μετόχων εξέλεξε ως μέλη του Δ.Σ. αποκλειστικά πρόσωπα συγγενικά και με στενούς διαπροσωπικούς δεσμούς με τον ανωτέρω μέτοχο, διότι λήφθηκε με κατάχρηση της εξουσίας της, δηλαδή κατά προφανή υπέρβαση των ακραίων αξιολογικών ορίων που διαγράφονται από την καλή πίστη και τα χρηστά ήθη, ενώ πλήττει τα συμφέροντα της μειοψηφίας και της εταιρείας, γενικότερα. (Πολυμελές Πρωτοδικείο Θεσσαλονίκης 17526/2012).
Ειδικός λόγος ακύρωσης απόφασης ΓΣ μιας ΑΕ συντρέχει όταν οι αποφάσεις της λαμβάνονται από την πλειοψηφία κατά κατάχρηση δικαιώματος αυτής, δηλαδή κατά προφανή υπέρβαση των ακραίων αξιολογικών ορίων, που διαγράφονται από την καλή πίστη, από τα χρηστά ήθη και από τον κοινωνικό και οικονομικό του σκοπό, δεν υπαγορεύονται δε από το συμφέρον της εταιρίας, αλλά λαμβάνονται με αποκλειστικό σκοπό την εξυπηρέτηση των ατομικών συμφερόντων των μετόχων της πλειοψηφίας ή τη βλάβη των μετόχων της μειοψηφίας. Αντιθέτως, όταν με την απόφαση της γενικής συνέλευσης επέρχεται και η ωφέλεια της εταιρίας, δεν μπορεί να γίνει λόγος για κατάχρηση δικαιώματος της πλειοψηφίας κατά τη λήψη της σχετικής αποφάσεως, έστω και αν επέρχεται συγχρόνως ωφέλεια της πλειοψηφίας ή και βλάβη της μειοψηφίας των μετόχων. Απαιτείται, δηλαδή, για να προσκρούει η περί αυξήσεως του μετοχικού κεφαλαίου ανώνυμης εταιρίας απόφαση της γενικής συνελεύσεως των μετόχων στη γενική απαγόρευση καταχρήσεως δικαιώματος κατ` άρθρο 281 ΑΚ, να συντρέχει αποκλειστική επιδίωξη και σκοπός της πλειοψηφίας να επιτύχει διά της αυξήσεως του μετοχικού κεφαλαίου την ενίσχυση της δικής της θέσεως και την αντίστοιχη αποδυνάμωση της θέσεως της μειοψηφίας (ΕφΑθ 7120/2004 ΔΕΕ 2005, 300, ΠΠρΑθ 5182/2007 ΔΕΕ 2008, 32, ΠΠρΑθ 6907/2009).
Από τις διατάξεις του αρ. 35α παρ. 1-2 του κ.ν. 2190/1920 συνάγεται ότι οι αποφάσεις της γενικής συνελεύσεως ανώνυμης εταιρίας είναι άκυρες σε οποιαδήποτε περίπτωση είναι αντίθετες σε απαγορευτικές διατάξεις του πιο πάνω νόμου ή του ΑΚ (αρ. 174 και 180 του ΑΚ), η δε ακυρότητα τους αυτή, καίτοι επέρχεται αυτοδικαίως, δύναται, κατόπιν σχετικής αγωγής καθενός που έχει έννομο συμφέρον να αναγνωρισθεί με δικαστική απόφαση, που έχει ισχύ έναντι πάντων (σχετ. ΑΠ 94/1999 ΔΕΕ 1999, 723 = ΕπισκΕμπΔ 1999, 324, ΑΠ 459/1989 ΕλλΔ 31, 356, ΑΠ 367/1978 ΝοΒ 1973, 1194).
Η έγκυρη απόφαση γενικής συνέλευσης μιας εταιρείας επιβάλλει την προηγούμενη έγκυρη απόφαση του διοικητικού συμβουλίου της εταιρείας για τη σύγκληση της ΓΣ. Ουσιαστικές προϋποθέσεις για την έγκυρη συζήτηση και λήψη αποφάσεων από το ΔΣ είναι η ύπαρξη νόμιμης σύνθεσης και η συγκέντρωση της απαιτούμενης από το νόμο ή το καταστατικό απαρτίας και πλειοψηφίας. Δεν υπάρχει νόμιμη σύνθεση του ΔΣ, όταν για οποιονδήποτε λόγο (π.χ. λήξη θητείας ή παραίτηση) υπάρχει έστω και ένας σύμβουλος λιγότερος από τον ελάχιστο αριθμό που προβλέπει το καταστατικό (χωρίς να αναπληρωθεί από το ΔΣ ή τη ΓΣ). Για να υπάρχει απαρτία πρέπει να παρευρίσκονται οι μισοί σύμβουλοι συν ένας, οι παρόντες πρέπει, όμως, να είναι τουλάχιστον τρεις (αρ. 21 παρ. 1 ν. 2190/1920) (βλ. σχετ. ΑΠ 854/1998 ΕλλΔ 40, 118). Η λήψη απόφασης χωρίς να υπάρχει νόμιμη σύνθεση του ΔΣ ή χωρίς να τηρηθούν οι διατάξεις για την απαρτία και πλειοψηφία ή όταν η απόφαση του ΔΣ εκφεύγει της αρμοδιότητας του ή είναι καταχρηστική ή αντίκεινται στο νόμο το καταστατικό ή οι αποφάσεις της ΓΣ, έχει ως συνέπεια την απόλυτη ακυρότητα της απόφασης. Αντίθετα η ελαττωματικότητα της ψηφοδοσίας (π.χ. λόγω ανικανότητας ή πλάνης του ψηφίσαντος μέλους του ΔΣ) τότε μόνο έχει ως συνέπεια της ακυρότητα της απόφασης όταν χωρίς αυτή δεν θα σχηματιζόταν πλειοψηφία (Ρόκας, Εμπορικές Εταιρίας, Ε` έκδ., σ. 152-154).
Η δικηγορική μας εταιρεία έχει χειριστεί υποθέσεις τέτοιας φύσης, όμως η
απλή ανάγνωση του παρόντος δεν παρέχει πλήρη ενημέρωση, η οποία παρέχεται από τους δικηγόρους της εταιρείας μας.